Herb Dzielnicy Bielany

Herb dzielnicy Bielany został ustanowiony uchwałą nr 176/XX/95 Rady Gminy Warszawa – Bielany w dniu 16 grudnia 1995 r. W załączniku Nr 1 można przeczytać opis herbu:

„Na tarczy dwudzielnej w słup w polu prawym złotym król stojący w szacie biało – czerwonej w koronie złotej z takimż berłem i jabłkiem królewskim, w polu lewym czerwonym na wzgórzu złotym kościół biały zwieńczony krzyżem i dwoma sterczynami.”

W 1994 r. Bielany zostały oddzielone od dzielnicy Żoliborz i stały się samodzielną gminą. Inicjatorem utworzenia herbu gminy był ówczesny burmistrz Bielan – Michał Mazurowski. Zwrócił się on do Andrzeja Kulikowskiego - dyrektora warszawskiego oddziału Centrum Heraldyki Polskiej - z prośbą o opracowanie koncepcji herbu. Był on jednym z twórców prowadzonej wtedy na łamach tygodnika samorządowego „Wspólnota” ogólnopolskiej akcji „Herb dla Gminy”. Specjalna komisja złożona ze współpracowników Kulikowskiego oraz komisja Magazynu Heraldycznego oceniała prace nad różnymi wariantami herbu dla Bielan, które zostały stworzone przez grono projektantów i grafików związanych z Centrum Heraldyki Polskiej. Autorzy wyszli z założenia, że najwłaściwszym rozwiązaniem będzie – wzorem krajów zachodnich – odwołanie się do tradycji. Ustalono, że herb powinien być symbolem Bielan oraz wyrazem autonomii samorządu bielańskiego. Powinien też się wyróżniać na tle herbów pozostałych warszawskich gmin. Natomiast podkreśleniem przynależności do m. st. Warszawy miało być dla gminy Bielany użycie flagi miejskiej, składającej się z dwóch równoległych poziomych pasów o jednakowej szerokości w kolorze żółtym i czerwonym.

Autorzy projektując herb, dokonali dokładnej analizy dziejów Bielan i okolic. Poszukując wzorów symbolicznych wspólnoty, z licznych cech charakterystycznych wytypowali kilka najważniejszych. Herb Bielan składa się z dwóch pół zawierających godła. Jest to zabieg typowy dla heraldyki niemieckiej – w Polsce często spotyka się tego typu herby samorządowe na Śląsku, Mazurach i Pomorzu. Autorzy herbu korzystali najprawdopodobniej z publikacji – Das grosse Buch der Wappenkunst - niemieckiego heraldyka Waltera Leonarda. Symbolika wybranego herbu nawiązuje do najstarszych tradycji Bielan – czyli do sylwetki króla Władysława IV, który podczas wojny polsko – moskiewskiej (1632-1634) złożył kluczowe dla historii Bielan ślubowanie. W następstwie tego wydarzenia przybyli z podkrakowskich Bielan zakonnicy zamieszkali w ufundowanym w 1659 roku eremie. Stanowił on votum dziękczynne króla za otrzymanie korony i zwycięstwo w kampanii smoleńskiej.

Władca jest przedstawiony w stylizowanej sylwetce, ponieważ w heraldyce nie przedstawia się postaci w sposób naturalistyczny – herb jest znakiem symbolicznym. Postać z herbu ma też nawiązywać do pozostałych dwóch królów ważnych dla historii Bielan: Jana Kazimierza oraz Michała Korybuta – Wiśniowieckiego.

Wizerunek klasztoru oo. Kamedułów pojawia się w herbie, gdyż jest to najstarszy budynek na Bielanach. Zarazem jest to jeden z czterech najpiękniejszych kościołów w dawnej Rzeczpospolitej (pozostałe trzy to: kościół Wizytek w Warszawie, kościół Misjonarzy w Wilnie oraz Dominikanów we Lwowie). Co równie ważne, powszechnie przyjęło się, że od nazwy białych habitów kamedułów zamieszkujących klasztor, pochodzi nazwa tego terenu.

W heraldyce istnieją jedynie cztery podstawowe barwy heraldyczne: czerwień, zieleń, błękit i czerń. Poza tym złoto (czasem zastępowane barwą żółtą) oraz srebro (zastępowane barwą białą) i tak zwana barwa naturalna – czyli barwa cielista karnacji ciała, kory drzew, futra zwierząt itp. Niektórych barw nie można ze sobą łączyć. W herbie Bielan występują barwy heraldyczne:

• złoto (żółty) – symbolizujące takie wartości jak szlachetność, życzliwość, otucha, wzniosłość, godność, cnota, inteligencja, szacunek i doskonałość;
• srebro (biel) – pokora, uczciwość, czystość, wiara, prawda, sprawiedliwość, mądrość;
• czerwień – odwaga, waleczność, wspaniałomyślność, tryumf, władza, zwycięska moc.

Herb dzielnicy wymienionymi barwami pól: złotym-żółcią oraz czerwienią nawiązuje do barw Warszawy, a bielą do nazwy Bielany - biały kościół i szaty królewskie.

Od 2002 roku, po nowym administracyjnym podziale stolicy, Bielany stały się jedną z dzielnic Warszawy. Obecnie herb pełni też funkcję logo dzielnicy.