Ptaki w budynkach

Powoczesne „gładkie” budownictwo oraz remonty i modernizacja istniejących domów, na ogół pozbawiają ptaki ich dotychczasowych miejsc lęgowych w budynkach. Szczególnie przyczynia się do tego zamykanie otworów wentylacyjnych do stropodachów.

Ptaki zakładały sobie gniazda w budynkach „od zawsze” i to ich sąsiedztwo nie sprawiało nam dotąd większych kłopotów.

W Warszawie budynki służą jako miejsce lęgowe głównie siedmiu gatunkom ptaków: kawce, jerzykowi, jaskółce oknówce, wróblowi, szpakowi, pustułce i gołębiowi miejskiemu. Każdy z tych ptaków ma inne zwyczaje co do sposobu i miejsca gnieżdżenia się.

Jaskółka oknówka przylepia swoje gniazdo do zewnętrznych ścian domów, gołąb gnieździ się głównie na strychach, także w loggiach oraz w niższych elewacjach. Pozostałe gatunki najczęściej gnieżdżą się w tzw. „stropodachach” – niskich, zwykle niedostępnych dla ludzi, pustych przestrzeniach między dachem a stropem górnej kondygnacji.

Kawki budują też gniazda w kominach, a wróble za rynnami w szczelinach elewacji. Krajowy stan populacji kawki, jerzyka, wróbla, jaskółki oknówki i pustułki zależy głównie od ich miejsc lęgowych w zabudowie miast i osiedli.

Nowoczesne „gładkie” budownictwo oraz remonty i modernizacja istniejących domów, na ogół pozbawiają ptaki ich dotychczasowych miejsc lęgowych w budynkach. Szczególnie przyczynia się do tego zamykanie otworów wentylacyjnych do stropodachów.

Przepisy prawne nakazują dbałość o ochronę środowiska przyrodniczego, którego ptaki są składnikiem. Nie wolno więc niszczyć lęgów ptaków gnieżdżących się w budynkach, ani płoszyć ich przy odbywających się legach. Poza tym tymi nakazami prawnymi są tez oczywiste racje moralne i ekologiczne przemawiające przeciw „eksmisji” naszych skrzydlatych sąsiadów. Ptaki, obok drzew i kwiatów, wprowadzają najwięcej naturalnego życia do kamiennego środowiska naszych osiedli. Są widocznym przejawem koegzystencji żywej przyrody z urbanizacją, bez nich niebo nad miastem byłoby puste.

Uznajmy więc ptaki gnieżdżące się w budynkach za sąsiadów chronionych prawem, potrzebnych i lubianych, przestrzegając poniższych zasad.

Nie należy:

• zamykać dostępu do stropodachu przez kratowanie lub likwidację otworów wentylacyjnych,
• prowadzić prac w bezpośrednim sąsiedztwie odbywających się lęgów,
• karmić gołębi w miejscach, z których pragniemy się ich pozbyć.

Należy:

• zakładać siatkę ochronną na balkony i loggie, jeśli chcemy ograniczyć dostęp gołębi,
• umożliwić ptakom dostęp do wodopoju,
• Stosować skrzynki lęgowe.

(na podstawie broszury „Ptaki w budynkach”
prof. dr hab. Maciej Luniak
Muzeum i Instytut Zoologii PAN).